هر آنچه باید پیش از عمل آنژیوگرافی قلب بدانید
آنژیوگرافی شاید در نگاه اول اسم ترسناکی داشته باشد یا حاکی از یک درمان پرخطر و پیچیده باشد؛ اما در واقع یک روش تشخیصی برای درمان بیماران قلبی عروقی است که بسیار برای متخصصین قلب و جراحان کمک کننده و کارگشا است. آنژیوگرافی روشی کم تهاجمی و کم خطر برای بررسی دقیق رگ های انسداد یافته و مشکلات عروقی است. در این مقاله قصد داریم تا شما را با آنژیوگرافی و اقدامات لازم پیش و پس از انجام این عمل آشنا کنیم.
آنژیوگرافی قلب چیست و در چه صورت انجام می شود؟
آنژیوگرافی عروق کرونر یکی از شایع ترین اقدامات کاتترازیسیون قلب است که در واقع مؤثرترین و بهترین روش برای تشخیص بیماریهای قلبی، مغزی و عروقی است. از طریق آنژیوگرافی می توان به شناسایی و معاینه دقیق عروق خونی مسدود شده پرداخت. آنژیوگرافی یک روش درمانی نیست و درواقع یک آزمایش تصویربرداری با کمک پرتو ایکس برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جزئیات بیماری عروق قلبی از جمله شدت انسداد، محل آن، تعداد رگ درگیر و مهمتر نوع درمان لازم برای بیمار میباشد.
در صورت وجود موارد زیر پزشک متخصص قلب انجام آنژیوگرافی را تجویز می کند:
علائمی که نشان دهنده بیماری عروق کرونری باشد، مانند درد قفسه سینه
درد بدون توجیه در فک، گردن یا بازو
احساس درد جدید یا افزایش درد در ناحیه قفسه سینه
نقایص قلبی مادرزادی
آسیب دیدگی قفسه سینه
مشکلات دریچه قلب
تعیین شدت، مکان، تنگی و انسداد رگ های خونی
محل یابی مکان خونریزی
از بین بردن لخته خون در رگ
بازگرداندن جریان خون
ایجاد نقشه از رگ های خونی قبل از عمل
![عمل آنژیوگرافی قلب](https://drhajizade.com/wp-content/uploads/2021/09/Cardiac-angiography-operation1.jpg)
عمل آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی چگونه انجام می شود؟
در روش آنژیوگرافی، پس از دراز کشیدن بیمار بر روی تخت مخصوص، پزشک با استفاده از مایع بی حسی، منطقهٔ کوچکی از کشالهٔ ران یا مچ دست بیمار را به صورت موضعی بی حس می کند. سپس به وسیله کاتتر که یک لوله نازک و قابل انعطاف است، ماده ای رنگی که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل تشخیص است؛ تزریق میشود. به وسیله این مایع مخصوص رگ های قلب و هرگونه گرفتگی عروق و اختلالات عروقی با جزئیات کامل و با سرعت در مانیتور دستگاه، به صورت تصاویر (آنژیوگرام) مشاهده می شود.
تفاوت آنژیوگرافی با آنژیوپلاستی
همان طور که اشاره کردیم آنژیوگرافی در واقع یک روش تشخیصی برای بررسی و مشاهده وضعیت عروق پیش از اقدام به درمان است. در حالی که آنژیوپلاستی در واقع یک روش درمانی است که پس از مشاهده تصاویر به دست آمده از آنژیوگرافی، به تشخیص جراح و متخصص قلب انجام می شود. در روش آنژیوپلاستی قلب، مانند آنژیوگرافی، با استفاده از یک کاتتر که فوق تخصص قلب آن را وارد شریانی مسدود کرده با استفاده از اشعه ایکس آن را هدایت می کند، یک بالون با قابلیت باد شدن را در ناحیه مسدود رگ قرار می دهد. بالون انسداد را باز می کند و سبب می شود که خون دوباره جریان پیدا کند.
عوارض آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی در مواردی ممکن است همراه با عوارض و آسیب هایی به بیمار باشد. این موارد اغلب معمولاً به شکل کوتاه مدت هستند. از جمله عوارض آنژیوگرافی قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
امکان خونریزی یا کبودی بیمار در محل آنژیوگرافی
احتمال بروز واکنش آلرژیک نسبت به ماده حاجب یا احساس گرمی یا گر گرفتگی حین تزریق
احتمال انسداد شریان دسترسی
تجمع خون در محل آنژیوگرافی
احساس درد کشاله ران، قفسه سینه
لخته شدن خون
امکان آسیب دیدن رگ یا پارگی عروق
بروز عفونت در محل ورود لوله کاتتر آنژیوگرافی
احساس ضعف، حالت تهوع یا استفراغ
مزایای آنژیوگرافی قلب
در روش آنژیوگرافی قلب علاوه بر کم خطر بودن، امکان تشخیص دقیق و بررسی عروق قلبی با کیفیت بالا وجود دارد. دوران نقاهت آنژیوگرافی کوتاه است و مراقبت های بیمار چندان پرهزینه و دشوار نیست.
اقدامات لازم پیش از عمل آنژیوگرافی قلب
پیش از انجام آنژیوگرافی لازم است به موارد زیر برای جلوگیری از بروز هر گونه مشکل در روند کار و دریافت بهترین نتیجه توجه فرمایید:
• از همراه آوردن وسایل ارزشمند مانند: حلقه، انگشتر، دستبند و… پرهیز کنید.
• روز قبل آنژیوگرافی به حمام بروید و موهای زائد ناحیه کشاله ران را شیو کنید.
• در صبح روز آنژیوگرافی مواد غذایی مصرف نکنید. (بیمار 6 تا 8 ساعت پیش از آنژیوگرافی ناشتا باشد)
• به مصرف داروها تحت نظر پزشک توجه داشته باشید.
• وضعیت حساسیت بیمار نسبت به دارو، مواد غذایی بررسی شود.
• صبح روز آنژیوگرافی از مصرف داروهای انسولین، هپارین، گلی بن کلامید و متفورمین اجتناب کنید. در مورد مصرف یا قطع مصرف سایر داروها نیز حتماً از چند روز قبل از آنژیوگرافی با پزشک خود مشورت کنید.
• آزمایش های مورد نیاز، نوار قلب و اکوکاردیوگرافی همراه پرونده بیمار باشد.
• یک نفر همراه با بیمار حضور داشته باشد.
• اگر مبتلا به فشار خون بالا و دیابت هستید حتماً آن را با پزشک در میان بگذارید.
• آزمایش خون به منظور تعیین توانایی لخته شدن خون انجام شود. (با در نظر گرفتن موارد منع دارویی تحت نظر پزشک)
![عمل آنژیوگرافی قلب](https://drhajizade.com/wp-content/uploads/2021/09/Cardiac-angiography-operation3.jpg)
عمل آنژیوگرافی قلب
اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی قلب
بعد از عمل آنژیوگرافی، حدود ۴ تا ۶ ساعت تا حتی یک شب تحت نظر پزشکان و پرستان برای ارزیابی وضعیت بدن قرار دارید. سپس در صورت مجوز پزشک، ترخیص می شوید. رعایت نکات زیر در منزل برای مراقبت از بیمار بعد از آنژیوگرافی قلب اهمیت دارد:
• رژیم غذایی مایعات شفاف در صورتی که بیمار تمایل دارد بعد از آنژیوگرافی می تواند استفاده شود.
• به مرور با بهبودی پس از چند ساعت، رژیم غذایی معمولی می تواند شروع شود.
• بیمار می بایست از خم و راست شدن و بلند کردن اجسام سنگین تا 48 ساعت بعد از ترخیص خودداری کند.
• از عصر روز ترخیص بیمار می تواند استحمام کند.
• در صورت مشاهده کبودی تا زانـو و یـا برجستگی تـا ناحیهٔ محل آنژیوگرافی حتماً بـه پزشک اطلاع دهد.
• بیمار می بایست داروهای تجویز شده را طبق دستور مصرف کند و از تغییر مقدار یا زمان مصرف یا قطع ناگهانی داروها پرهیز کند.
• در رژیم غذایی خود مصرف نمک و چربی را کنترل کند.
• بیمار از میوه ها و سبزیجات تازه، و آب به مقدار زیاد برای دفع ماده حاجب استفاده کند.
• بیمار از استعمال سیگار، و مصرف مواد کافئین دار پرهیز کند.
• بیمار از قرار گرفتن در محیط های پرتنش و خیلی گرم یا سرد بپرهیزد.
مراجعه به پزشک
روش آنژیوگرافی اگرچه معمولاً روشی کم تهاجمی و کم عارضه برای بیماران محسوب می شود؛ اما نیاز به مهارت و دقت بالای جراح در حین کار، تشخیص دقیق برای درمان های بعدی و تجویز صحیح داروها دارد. به همین دلیل لازم است تا حتماً برای انجام عمل آنژیوگرافی از مهارت و دانش پزشک قلب خود اطمینان داشته باشید تا بهترین نتیجه ممکن را از روند درمان دریافت کنید. برای آنژیوگرافی می توانید به مطب دكتر ابراهيم حاجي زاده ، متخصص قلب و عروق و فلوشيپ اينترونشنال كارديولوژي ( اقدامات مداخله اي و تهاجمي قلبي) در تهران مراجعه کنید. آقای دکتر حاجی زاده خدماتی مانند درمان واریس؛ کنترل فشار، درمان آریتمی و … را در مطب به بیماران خود ارائه می دهند. بیماران سایر خدمات مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی که نیاز به بستری دارند را در بیمارستان سلامت فردا توسط دکتر حاجی زاده میتوانند دریافت کنند.