علائم، علل و درمان بیماری پریکاردیت قلبی

علائم، علل و درمان بیماری پریکاردیت قلبی

کیسه ای در اطراف بیرونی قلب وجود دارد که از وظایف این کیسه، می توان به محافظت از قلب در برابر عفونت و سایر آسیب دیدگی ها اشاره کرد. از ین رو سلامتی این کیسه و اجزای تشکیل دهنده آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از شایع ترین بیماری هایی که در این کیسه محافظتی مشاهده می شود، التهاب یا پریکاردیت قلبی است. شناخت دلایل بیماری، در درمان سریع آن نقش مهمی خواهد داشت. در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم، علل و درمان بیماری پریکاردیت قلبی بپردازیم. برای کسب اطلاع بیشتر پیرامون این بیماری، تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

بیماری پریکاردیت قلبی چیست؟

لایه های غشایی و انعطاف پذیر احاطه شده اطراف قلب را لایه پریکاردیوم می نامند. این لایه ها در دو عدد هستند و همانند کیسه ای قلب را از ریه و سایر اعضای قفسه سینه جدا می کنند که این کیسه را کیسه پریکارد می نامند. لایه داخلی به رگ های درون قلبی چسبیده است و لایه بیرونی به ریه، دیافراگم و دیگر اعضای کناری قلب چسبیده است. فضای بین دولایه را نیز فضای پریکارد می نامند و به مقدار 50 سی سی در آن فضا مایع جمع شده است. یکی از بیماری هایی که در لایه پریکارد ایجاد می شود، التهاب پریکارد یا همان بیماری پریکاردیت قلبی نام دارد.

انواع پریکاردیوم

ملتهب شدن لایه پریکاردیوم در انواع مختلفی ایجاد می شود. انواع پریکاردیوم عبارتند از:
• پریکادیت ویروسی: در اثر عفونت ویروسی در قفسه سینه ایجاد می شود.
• پریکاردیت باکتریایی: از خطرناک ترن نوع پریکاردیت است و در آن، عفونت در جای دیگری از بدن مانند ذات الریه ایجاد می شود. سپس از طریق جریان خون، به قلب منتقل می شود.
• پریکاردیت انقباضی: التهاب قلبی در محل بروز خود باعث ایجاد بافت اسکار می شود. با سفت و سخت شدن لایه پریکاردیوم، خون کافی در قلب پمپاژ و جریان پیدا نمی کند.
• پریکاردیت حمله قلبی: یکی از عوارض بعد از حمله یا سکته قلبی را می توان التهاب قلب دانست که به آن پریکاردیت حمله قلبی می گویند.
• پریکاردیت پیوژن مزمن: التهاب قلب در صورتی که طولانی مدت شود، باعث تجمع مایع در بین دو لایه پریکاردیوم می شود، که در اصطلاح گفته می شود قلب آب آورده است. بیماری سل و کم کاری غده تیروئید مهم ترین عوامل این نوع پریکاردیت هستند.

علائم ناشی از بیماری پریکاردیت قلبی

علائم ناشی از التهاب قلب و تجمع مایعات در لایه های پریکارد، هشداری برای درمان سریع و تبدیل نشدن آن به بیماری مزمن خواهند بود. شناخت این علائم اهمیت بالایی دارد؛ که عبارتند از:
درد قفسه سینه
تنگی نفس
پایین آمدن فشار خون
ضعف و خستگی
پایین آمدن میزان هوشیاری
از حال رفتن و بیهوش شدن

علل ایجاد بیماری پریکاردیت قلبی

دلایل مختلفی باعث بروز انواع پریکاردیت می شوند. این دلایل در بیشتر موارد غیر قابل پیشگیری هستند. تنها اقدام مهم در برابر پریکاردیت قلبی، درمان سریع و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. در ادامه با مهم ترین علل ایجاد بیماری پریکاردیت قلبی می پردازیم.
• بروز عفونت های ویروسی و باکتریایی
• نارسایی کلیه ها
• آرتریت روماتوئید
• کم کاری غده تیروئید
• آسیب به قفسه سینه
• بروز تومور و سرطان
• عوارض ناشی از مصرف برخی داروها
• عوارض ناشی از حمله قلبی یا جراحی قلبی
• عوارض ناشی از پرتو درمانی

عوارض ناشی از بیماری پریکاردیت قلبی

در اثر بیماری پریکاردیت، لایه های پریکارد ضخیم می شوند و همچنین دو لایه به یکدیگر ساییده می شوند. از طرفی پریکاردیت باعث افزایش مایع بین دولایه می شود. تمامی این موارد، عوارض و مشکلاتی را به همراه دارند که در عملکرد قلب تاثیر می گذارند. در ادامه اشاره ای به عوارض ناشی از بیماری پریکاردیت قلبی خواهیم داشت.
تجمع مایعات در قلب یا همان تامپوناد قلبی
پریکاردیت فشارنده در اثر زخم و انقباض طولانی مدت لایه پریکارد

نحوه تشخیص بیماری پریکاردیت قلبی

با استفاده از روش های متعددی می توان پی به بیماری پریکاردیت قلبی برد. هر کدام از این روش ها نتایج مختلف و دقیق تری از اختلال عملکرد قلب ناشی از این بیماری دارند. از جمله روش های تشخیصی پریکاردیت قلبی عبارتند از:
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلبی
اکوکاردیوگرام یا اکوی قلبی
تصویر برداری از قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI
توموگرافی کامپیوتری

روش های درمان بیماری پریکاردیت قلبی

بسته به نوع التهاب قلب، شرایط بیمار و نظریه پزشک متخصص به طور معمول از دو روش برای درمان بیماری پریکاردیت قلبی استفاده می کنند. در ادامه به بررسی روش های درمان این بیماری خواهیم پرداخت.

• دارو درمانی

تجویز دارو از اولین اقدامات درمان التهاب قلبی است. درد و التهاب ناشی از این بیماری را می توان با مصرف داروهای تسکین دهنده و ضد التهاب رفع کرد. آسپرین و ایپوفیرین از رایج ترین داروها برای تسکین و کاهش درد در بیماری پریکاردیت هستند. داروی ضد التهاب کلشی سین نیز از مهم ترین داروها برای کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت التهاب قلب است. در صورتی که عامل بروز بیماری پریکاردیت قلبی، عفونت باشد از آنتی بیوتیک ها برای رفع عفونت استفاده می کنند.

• جراحی

زمانی که داروها نتایج مفید و مطلوبی در روند درمان و بهبودی نداشتند، جراحی گزینه دیگری برای درمان بیماری پریکاردیت محسوب می شود.
جراحی کاتتریزاسیون: جراحی به روش کاتتریزاسیون از دقیق ترین روش های جراحی مربوط به این بیماری است. در این روش از لوله کاتتر مجهز به سوزنی نازک، برای تخلیه مایعات جمع شده در میان لایه های پریکارد استفاده می کنند. کاتتریزاسیون تحت نظارت الکتروکاردیوگرافی و بی حسی موضعی انجام می شود.
جراحی پریکاردیکتومی: در این جراحی با شکافتن قفسه سینه اقدام به از بین بردن التهاب قلب می کنند. به طوری که با برداشتن تمامی پریکاردی بافت اسکار شده، بیماری را درمان می کنند. این جراحی از جمله جراحی های تهاجمی است که به ندرت از آن استفاده می کنند.

مراجعه به پزشک
در مطالب فوق در مورد علائم، علل و درمان بیماری پریکاردیت قلبی بررسی کردیم. حمله قلبی، نارسایی کلیوی، عوارض ناشی از مصرف برخی داروها و آرتریت روماتوئید از شایع ترین دلایل این بیماری هستند. شما می توانید به مطب دكتر ابراهيم حاجي زاده، متخصص قلب و عروق و فلوشيپ اينترونشنال كارديولوژي ( اقدامات مداخله اي و تهاجمي قلبي) در تهران مراجعه کنید. آقای دکتر حاجی زاده خدماتی مانند درمان واریس؛ کنترل فشار، درمان آریتمی و… را در مطب به بیماران خود ارائه می دهند. بیماران سایر خدمات مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی که نیاز به بستری دارند را در بیمارستان سلامت فردا توسط دکتر حاجی زاده می‌توانند دریافت کنند.