دلایل و درمان تپش قلب

دلایل و درمان تپش قلب

بسیاری از افراد حداقل یک بار در زندگی خود چیزی به نام تپش قلب را احساس کرده اند. درست در زمانی که فرد احساس می کند قلبش برای لحظاتی با سرعت وبا شدت بیشتری می تپد و ضربات آن را در قفسهٔ سینه خود حس می کند؛ می توان گفت تپش قلب را تجربه کرده است. در مواردی تپش قلب معمولاً بستگی به عواملی طبیعی دارد که نگران کننده نیست. اما در مواردی نیز تپش قلب در کنار بیماری های قلبی جای نگرانی دارد. برای برخی از افراد تپش قلب در طول روز بارها رخ می دهد، بدون این که عاملی خارجی محرک ایجاد آن باشد. در این مقاله می‌خواهیم شما را با دلایل و عوامل ایجاد کننده تپش قلب و راه های کاهش و درمان آن آشنا کنیم. با خواندن این مقاله متوجه خواهید شد که آیا تپش قلب شما مسئله ای نگران کننده است یا خیر.

تپش قلب چیست؟

قلب ما به طور مرتب و بدون وقفه در حال تپیدن و پمپاژ کردن خون به نقاط مختلف بدن است. معمولاً در بسیاری از این مواقع متوجه فعالیت دائمی قلب خود نیستیم و تنها در زمان احساس اضطراب، ترس شدید یا فعالیت بدنی زیاد متوجه تپیدن بیش از حد قلب خود می شویم. به وضعیتی که ضربان قلب ما به بالاتر از حد نرمال برسد، تپش قلب گفته می‌شود.
تپش قلب در واقع حس کردن تپیدن و ضربان قلب توسط فرد است. این احساس می‌تواند شبیه به احساس کوبیدن، لرزیدن یا تپیدن باشد و در افراد مختلف متفاوت است. هم چنین می تواند در قفسهٔ سینه، گردن یا گلو حس شود. البته تپش قلب صرفاً به معنای بالا بودن ضربان قلب یا تاکی کاردی نیست؛ در برخی موارد در ضربان قلب خیلی پایین نیز تپش قلب حس می شود. تپش قلب می تواند به صورت آرام، سریع یا نامنظم در افراد مختلف احساس شود. علائم تپش قلب نیز با توجه به علل بروز آن همراه با نشانه های متفاوت است.

علائم و نشانه های تپش قلب

تپش قلب می‌تواند در برخی افراد دارای بیماری زمینه ای یا نارسایی قلبی همراه با علائم و نشانه های زیر باشد:
• خستگی
• احساس ضعف
• رنگ پریدگی
• حالت تهوع
• تعریق
• درد در قفسه سینه
• احساس تنگی نفس
• گیجی
• نشانه های کاهش قند خون یا بیماری تیروئید

عوارض تپش قلب

درصورتی که تپش قلب به علت وجود بیماری قلبی باشد، ممکن است با عوارض خطرناکی مانند ایست قلبی، سکته یا انسداد عروق مغزی، نارسایی قلبی یا بیهوشی در فرد همراه شود:
غش کردن فرد همراه با تپش قلب: تپش قلب ممکن است باعث افت فشار خون و غش کردن فرد شود. بروز این عارضه معمولاً در کسانی که بیماری قلبی مادرزادی یا مشکلات دریچه ای دارند بیشتر احتمال دارد.
بروز سکته قلبی همراه با تپش قلب: در موارد نادر، تپش قلب می تواند خطر تهدید آمیزی برای بروز سکته قلبی در افراد با زمینه سکته باشد.
بروز سکته مغزی همراه با تپش قلب: تپش قلب اگر به صورت نامنظم و با منشا دهلیز قلب باشد، سبب ایجاد حوضچه خون شده که نهایت منجر به ایجاد لخته خون می شود. این عارضه ممکن است شریان های مغز را مسدود کند و سکته مغزی رخ دهد.

علت های ایجاد تپش قلب

همان طور که اشاره شد تپش قلب در مواردی نشانه بیماری نیست و در نتیجه جای نگرانی چندانی در رابطه با آن وجود ندارد. اما در مواردی نیز می تواند نشان از وجود بیماری‌های قلبی و خطر از کار افتادن قلب باشد؛ که نیاز به بررسی و درمان دارد. مواردی که به طور طبیعی سبب ایجاد تپش قلب می شوند:
ورزش و فعالیت بدنی شدید
مصرف برخی از غذاها مانند قهوه، چای غلیظ
مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و دخانیات مانند سیگار
استرس، اضطراب و هیجان شدید
احساس وحشت و حملهٔ ناگهانی عصبی
مصرف زیاد الکل
تب شدید
تغییرات هورمونی مرتبط با دوران قاعدگی، حاملگی و یائسگی
فشار خون پایین
واکنش بدن به برخی از داروها مانند قرص های سرماخوردگی، یا داروهای تیروئید یا آسم
اختلال پانیک
عدم تعادل الکترولیت بدن
کم خونی
پرکاری غده تیرویید
از طرفی برخی از نارسایی ها و بیماری های قلبی مانند موارد زیر نیز از عوامل ایجاد تپش قلب در افراد هستند که به دلیل احتمال خطرآفرینی برای سلامت قلب، نیاز به برسی و درمان دقیق تری دارند.
فیبریلاسیون دهلیزی (AF): ناهنجاری در ریتم قلب که به صورت ضربان قلب نامنظم و تند احساس می شود.
انقباضات پیش رس یا زود هنگام دهلیزی یا بطنی
تاکی کاردی یا تند ضربانی فوق بطنی، بطنی
تند ضربانی سینوسی
آریتمی قلب یا ضربان قلب نامنظم
افتادگی دریچه میترال
بیماری قلبی مادرزادی

راه های کنترل و درمان غیر دارویی تپش قلب

تپش قلب در مواردی که به دلیل عوامل طبیعی رخ دهد و پس از رفع آن عامل، مجدداً تکرار نشود؛ نیاز به نگرانی و اقدام درمانی خاصی ندارد. برای این موارد بهترین راه اجتناب از عوامل ایجاد کننده تپش قلب و اقدام جهت حذف آن ها می باشد:

 درمان های خانگی تپش قلب

1. تغییر یا حذف داروهای محرک مانند داروهای سرفه، سرماخوردگی و مکمل های تغذیه ای و گیاهی خاص با مشورت با پزشک
2. اجتناب از مصرف سیگار، قهوه، چای و الکل
3. اقدام برای تشخیص و درمان بیماری هایی که تپش قلب از عوارض جانبی آن ها است؛ مانند: پرکاری تیروئید، افت قند خون، عوارض یائسگی
4. مراجعه به روانشناس و روانپزشک جهت درمان اضطراب و بیماری های روانی
5. اصلاح سبک زندگی و عادات غذایی
6. اجتناب از قرارگیری در محیط های پر تنش، دوری از استرس و هیجان
7. پرهیز از انجام فعالیت های ورزشی شدید و غیراستاندارد
8. ماساژ دادن ناحیه کاروتید گردن (با مشورت پزشک و به روش صحیح)
9. محبوس کردن نفس به طور کوتاه مدت
10. تنفس عمیق
11. سرفه پی در پی
12. تماس با آب سرد (زدن آب سرد به صورت، فرو بردن سر در آب سرد به مدت کوتاه، یا گرفتن دوش آب سرد)
13. خروج از محیط پر استرس
14. انجام ورزش آرامش بخش مانند یوگا، تای چی
15. آروماتراپی
16. مصرف سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم
17. مصرف مواد غذایی مانند سیب زمینی، موز، آووکادو، اسفناج

درمان دارویی تپش قلب:

در صورتی که علت تپش قلب مرتبط با عوامل بیماری زا و نارسایی های قلبی باشد؛، احتمال حمله قلبی یا ایست قلبی ممکن است جان بیمار را به خطر اندازد. در این شرایط پزشک به درمان دارویی و روش های درمانی پزشکی اقدام خواهد کرد. این موارد معمولاً به دلیل تکرار حملات تند ضربانی و تپش قلب در اثر آریتمی های قلبی است.
درمان های پزشکی تپش قلب:
1. جایگزینی داروی جدید برای رفع داروی محرک
2. تجویز داروهایی مانند دیگوکسین، کینیدین، مسدود کننده های کانال کلسیم ‌، پروکاینامید، و داروهای ضد بتا آدرنرژیک
3. انجام مانورهای واگی متعدد توسط پزشک که باعث تحریک عصب واگ و برگشتن تپش قلب در مواردی از آریتمی‌ها می شود.
4. قرار دادن دستگاهی به نام ضربان ساز قلب (Pace maker) در سینه بیمار دچار عارضه برادی کاردی (ضربان قلب پایین)
5. استفاده از شوک الکتریکی جهت کنترل آریتمی

مراجعه به پزشک برای تپش قلب

در صورتی که دچار تپش قلب تصادفی می شوید و همراه با علائم نیست، هم چنین وضعیت سلامتی تان نیز مناسب است؛ جای نگرانی وجود ندارد. همین طور اگر تپش قلب در شما تکرار نشود و تنها چند ثانیه طول می کشد، نیازی به مراجعه و معاینه پزشک وجود ندارد. اما اگر سابقهٔ بیماری قلبی دارید یا دچار تپش های قلبی تکرار شونده می شوید؛ لازم است تا به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید تا مطمئن شوید خطری جدی سلامت شما را تهدید نمی کند.
هم چنین اگر تپش قلب شما همراه با علائم زیر باشد مراجعه به اورژانس یا پزشک متخصص قلب و عروق ضروری است:
تپش قلب همراه با احساس درد، فشار یا احساس تنگی در قفسهٔ سینه
از هوش رفتن
تنگی نفس شدید
سابقه داشتن بیماری قلبی
احساس گیجی و منگی همرا با تپش قلب
تپش قلب همراه با ضعف، تعریق شدید
عدم تعادل یا تلوتلو خوردن
احساس درد در بازوها، گردن، قفسهٔ سینه، فک یا قسمت بالایی پشت
داشتن ضربان قلب بیشتر از ۱۰۰ در حالت استراحت

مراجعه به پزشک
در صورتی که سابقه تپش قلب دارید می توانید به مطب دكتر ابراهيم حاجي زاده ، متخصص قلب و عروق و فلوشيپ اينترونشنال كارديولوژي ( اقدامات مداخله اي و تهاجمي قلبي) در تهران مراجعه کنید. آقای دکتر حاجی زاده خدماتی مانند درمان واریس؛ کنترل فشار، درمان آریتمی و … را در مطب به بیماران خود ارائه می دهند. بیماران سایر خدمات مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی که نیاز به بستری دارند را در بیمارستان سلامت فردا توسط دکتر حاجی زاده می‌توانند دریافت کنند.