دایسکشن آئورت چیست؟
به آسیب دیدگی و پارگی دیواره داخلی شریان آئورت، دایسکشن آئورت گفته می شود. شریان آئورت به عنوان بزرگترین و اصلی ترین شریان بدن، وظیفه خونرسانی و حمل اکسیژن و مواد غذایی از قلب به سایر نقاط بدن را بر عهده دارد. پارگی آئورت یا همان دایسکشن آئورت، وضعیتی اورژانسی محسوب می شود و به تشخیص و درمان فوری نیاز دارد. تاخیر در فرآیند درمان، منجر به مرگ بیمار می شود. در این مقاله قصد داریم پیرامون بیماری دایسکشن آئورت، علائم مهم آن و همچنین دلایل بروز و روش های درمانی این عارضه بررسی کنیم. برای دریافت اطاعات افزاون تر، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
انواع دایسکشن آئورت
در حالت کلی دو نوع دایسکشن آئورت وجود دارد. این دو نوع براساس شدت پارگی شریان آئورت دسته بندی می شوند. در ادامه به بررسی انواع دایسکشن آئورت می پردازیم.
- نوع A
دایسکشن نوع A در ناحیه بالایی شریان آئورت که فاصله کمتری از قلب دارد، ایجاد می شود و به آن آئورت صعودی می گویند. احتمال مرگ بیمار در این نوع دایسکشن بیشتر است؛ از این رو، به ترمیم و جراحی فوری نیاز دارد. پارگی ایجاد شده در دایسکشن نوع A در امتداد طولی شریان آئورت رو به افزایش است. از طرفی بروز این نوع دایسکشن شایع تر از نوع B آن است.
- نوع B
دایسکشن نوع B در ناحیه پایینی شریان آئورت که نسبتاً فاصله بیشتری از قلب دارد، عارض می شود و آن را آئورت نزولی می نامند. به دلیل دور بودن قسمت شریان پاره شده از قلب، عوارض خطرناکی به دنبال ندارد. ترمیم این نوع دایسکشن نیاز فوری به جراحی ندارد. نسبت به تشخیص پزشک متخصص می توان از جراحی استنت گذاری برای ترمیم شریان آئورت استفاده کرد.
علائم ناشی از دایسکشن آئورت
دایسکشن آئورت به صورت ناگهانی اتفاق می افتد و علائم آن نیز به طور غیر منتظره مشاهده می شوند. این علائم ممکن است در طول شبانه روز، زمان فعالیت یا زمان استراحت به سراغ فرد آید. در ادامه به شایع ترین علائم ناشی از دایسکشن آئورت اشاره خواهیم کرد.
• احساس درد ناگهانی و شدید قفسه سینه
• تنگی نفس
• احساس دردی به شکل فرو کردن چاقوی تیز در قسمت بالایی کمر
• احساس سرگیجه و غش کردن ناگهانی
• افت فشار خون
• آریتمی قلبی (تند یا کند شدن ضربان قلب)
• عرق کردن شدید
• اختلال در بینایی
• شنیده شدن صداهای غیر طبیعی از قلب
• اختلال در گفتار
• فلج شدن ناگهانی بخشی از عضلات
علل ایجاد عارضه دایسکشن آئورت
تاکنون علت اصلی دایسکشن آئورت ناشناخته باقی مانده است. بنا به آمار تحقیقاتی دو عامل مهم فشار خون بالا و بیماری های ژنتیکی باعث افزایش خطر عارضه دایسکشن آئورت می شوند. در ادامه به بررسی این دو عامل می پردازیم.
• فشار خون بالا
فشار خون بالا در اثر فشار روی دیواره شریان های خونی از جمله شریان آئورت حاصل می شود. تمامی عواملی که باعث افزایش فشار خون می شوند، موجب دایسکشن آئورت نیز خواهند شد. رژیم غذایی چرب و پر نمک، استرس، مصرف الکل و مواد مخدر، اضافی وزن و… عوامل افزایش دهنده فشار خون بالا هستند.
• بیماری های ژنتیکی
بیماری های ژنتیکی باعث رشد غیر طبیعی سلول ها و بافت های بدن می شوند و عوارض خطرناکی مانند دایسکشن آئورت را به وجود می آورند. از جمله این بیماری ها می توان به تصلب شرایین، سندرم مارفان و… اشاره کرد.
روش های تشخیصی بیماری دایسکشن آئورت
برای بررسی بیماری دایسکشن آئورت، روش های تشخیصی متعددی در نظر گرفته می شود. این روش ها نتایجی از قبیل تصویر پارگی آئورت، سوفل قلبی، ریتم ضربان قلب و… در اختیار پزشکان قرار می دهند. از جمله این روش های تشخیصی عبارتند از:
آزمایش خون
نوار قلبی
اکوی قلبی
سی تی اسکن
ام آر آی
آنژیوگرافی
روش های درمانی بیماری دایسکشن آئورت
همان طور که پیش تر اشاره شد، درمان دایسکشن آئورت یک وضعیتی اورژانسی است و در اغلب موارد به جراحی و ترمیم فوری نیاز دارد. با توجه به نوع دایسکشن آئورت عارض شده، نتایج روش های تشخیصی و شرایط بیمار، متخصص قلب و عروق روش درمانی مناسب را انتخاب می کند. در ادامه به بررسی این روش های درمانی خواهیم پرداخت.
- جراحی
برای ترمیم بافت شریان آئورت به روش جراحی از دو نوع جراحی استفاده می شود. جراحی نوع اول همان عمل باز است که لوله پارچه ای و گرافت یا سیم فلزی در محل پارگی شریان آئورت گذاشته می شود. در جراحی نوع دوم برای ترمیم شریان آئورت از استنت گذاری استفاده می شود. استنت گذاری از طریق برش کوچک ایجاد شده روی کشاله ران به سمت شریان مورد نظر هدایت می شود.
- تجویز دارو
در صورتی که پارگی آئورت دور از قلب باشد و خطری برای بیمار نداشته باشد، داروها می توانند به ترمیم شریان آئورت کمک کنند. همچنین داروهایی با هدف کنترل فشار خون و ضربان قلب نیز تجویز می شوند.
روش های پیشگیری از بروز بیماری دایسکشن آئورت
از آن جایی که دلیل اصلی بروز دایسکشن آئورت، فشار خون بالا و بیماری های ژنتیکی عنوان می شود؛ بایستی از عوامل افزایش دهنده این دلایل پیشگیری به عمل آید. از جمله این روش های موثر پیشگیری دایسکشن آئورت عبارتند از:
کنترل مدوام فشار خون در صورت مبتلا بودن به عارضه فشار خون بالا
اجتناب از مصرف مشروبات الکلی، سیگار و دخانیات
حفظ وزن ایده آل
استفاده از کمربند ایمنی در هنگام رانندگی
مراجعه دوره ای به متخصص قلب و عروق در صورت داشتن سوابق بیماری دایسکشن آئورت بین اعضای خانواده
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی بیماری دایسکشن آئورت یا همان پارگی شریان اصلی آئورت و علائم و دلایل بیماری پرداختیم. تجویز دارو و انجام عمل جراحی از مهم ترین روش های درمانی بیماری دایسکشن آئورت هستند. شما می توانید به مطب دكتر ابراهيم حاجي زاده، متخصص قلب و عروق و فلوشيپ اينترونشنال كارديولوژي ( اقدامات مداخله اي و تهاجمي قلبي) در تهران مراجعه کنید. آقای دکتر حاجی زاده خدماتی مانند درمان واریس؛ کنترل فشار، درمان آریتمی و… را در مطب به بیماران خود ارائه می دهند. بیماران سایر خدمات مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی که نیاز به بستری دارند را در بیمارستان سلامت فردا توسط دکتر حاجی زاده میتوانند دریافت کنند.