سوراخ بودن قلب نوزاد خطرناک است

آیا سوراخ بودن قلب نوزاد خطرناک است؟

بر اساس تحقیقات و آمار جهانی از هر 1000 نوزاد به دنیا آمده، 8 نوزاد با نقص سوراخ قلب به دنیا می آیند. سوراخ بودن قلب نوزاد از همان دوران جنینی در بطن مادر شکل می گیرد. این عارضه به عنوان یکی از بیماری های مادرزادی قلبی به شمار می آید. بسته به نوع سوراخ قلب و شدت آن، در برخی موارد این سوراخ با افزایش سن بسته می شود و فرد به زندگی طبیعی خود ادامه می دهد. در برخی موارد نیز، سوراخ بودن قلب نوزاد نیاز به دوره های درمانی تخصصی و جراحی دارد. در این مقاله قصد داریم شما مطالب مفیدی پیرامون نقص سوراخ بودن قلب نوزاد ارائه دهیم و شما را بیشتر با انواع این نقص و روش های درمان آن آشنا کنیم.

نقص سوراخ بودن قلب نوزاد چیست؟

قلب مهم ترین ارگان بدن است و وظیفه تنظیم سیستم خونرسانی و اکسیژن رسانی به دیگر ارگان های بدن را بر عهده دارد. در صورت بروز هر نوع نقصی در قلب، سیستم خونرسانی با اختلالاتی خفیف یا شدید مواجه می شود. در حالت کلی قلب از چهار حفره تشکیل یافته است که بطن چپ و راست و دهلیز چپ و راست هستند. این چهار حفره توسط دیواره های سپتوم بطنی و سپتوم دهلیزی از یکدیگر جدا می شوند. این دیواره ها خون حاوی اکسیژن را از خون بدون اکسیژن جدا می کنند. نوزادانی که با نقص سوراخ قلب به دنیا می آیند، سوراخی در دیواره های دهلیزی و بطنی آن ها وجود دارد. وجود این سوراخ در سیستم خونرسانی و نحوه پمپاژ خون در بدن، اختلال ایجاد می کند.

انواع سوراخ قلب نوزاد

در حالت کلی انواع سوراخ در قلب نوزاد بر اساس انواع دیواره های موجود در قلب دسته بندی می شوند. در ادامه بررسی کوتاهی در مورد انواع سوراخ قلب نوزاد خواهیم داشت.

• سوراخ دیواره سپتوم دهلیزی یا ASD
  سپتوم دهلیزی، دهلیز چپ را از دهلیز راست جدا می کند و سوراخ بودن آن، اختلالاتی در عملکرد طبیعی قلب ایجاد می کند. به طوری که در حالت طبیعی خون حاوی اکسیژن از دهلیز چپ وارد بدن می شود و به سمت ریه ها برنمی گردد. با وجود سوراخ در سپتوم دهلیزی، خون اکسیژن دار از دهلیز چپ وارد دهلیز راست می شود.
• سوراخ دیواره سپتوم بطنی یا VSD
  در این نوع از نقص، سوراخی در سپتوم بطنی ایجاد می شود. سپتوم بطنی بین دو بطن چپ و راست قرار دارد و در حالت طبیعی خون حاوی اکسیژن از بطن چپ از مسیر شریان آئورت وارد بدن می شود. با سوراخ بودن سپتوم بطنی، خون حاوی اکسیژن، از بطن چپ وارد بطن راست می شود.

دلایل ایجاد سوراخ در قلب نوزاد

اصلی ترین دلیل سوراخ بودن قلب نوزاد، عوامل وراثتی و اختلالات ژنتیکی هستند. در صورتی که یکی از والدین مبتلا به بیماری های قلبی باشند، احتمال ابتلای فرزندان آن ها به بیماری های قلبی مادرزادی درصد بالایی دارد. سوراخ بودن قلب نوزاد نیز یکی از شایع ترین بیماری های مادرزادی قلبی محسوب می شود. از دیگر دلایل وجود سوراخ در قلب نوزاد، می توان به بیماری سندرم داون اشاره کرد. این بیماری بستر خوبی برای بروز بیماری های مادرزادی قلب مانند سوراخ بودن قلب نوزاد است. همچنین در صورتی که زنان باردار در طول دوران بارداری از مصرف سیگار یا دخانیات خودداری نکنند، احتمال سوراخ بودن قلب نوزاد در اثر عوارض خطرناک مصرف این مواد، بسیار بالا ارزیابی شده است.

سوراخ بودن قلب نوزاد خطرناک است؟

سوراخ بودن قلب نوزاد به شکل ها و اندازه های متعددی عارض می شوند. برخی از سوراخ های ایجاد شده در قلب، بسیار کوچک هستند و با گذشت زمان و افزایش سن بسته می شوند. از این رو، این نوع نقص، خطرات جدی برای بیمار عارض نمی کند. در صورتی که اندازه سوراخ بزرگتر باشد، باعث بروز مشکلات مختلف در بیمار می شود. علائمی که نشان دهنده سوراخ در قلب نوزاد هستند عبارتند از:
مشکلات تنفسی
ضعف، تعریق و خستگی زودهنگام در حین فعالیت های عادی
افزایش وزن غیر طبیعی در نوزادان و کودکان
با مشاهده این علائم بهتر است به متخصص قلب و عروق مراجعه شود. در صورتی که نقص سوراخ بودن قلب، شدت بالایی داشته باشد، خطراتی به دنبال خواهد داشت؛ که عبارتند از:
بروز بیماری نارسایی قلبی
ایجاد عفونت در ساختار قلب
ایجاد مشکلات و اختلالات تنفسی
رشد غیر طبیعی در کودکان

روش های تشخیص سوراخ بودن قلب نوزاد

پزشک متخصص برای شناسایی دقیق بیماری مادرزادی سوراخ بودن قلب نوزاد از روش های متعددی استفاده می کند. از جمله این روش ها عبارتند از:
• نوار قلب: الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب اطلاعاتی از قبیل بروز مشکلات دریچه های قلبی، عضلات قلبی و ریتم قلب را در اختیار پزشک قرار می دهد.
• اکوی قلب: اکوکاردیوگرام یا اکوی قلب از طریق امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر متحرک قلب و صداهای قلب را منتشر می کند.
• تصویر برداری: تصویر برداری از طریق اشعه ایکس می تواند نوع و اندازه سوراخ در قلب را مشخص نماید.

روش های درمان سوراخ بودن قلب نوزاد

نتایج و اطلاعات به دست آمده از روش های تشخیصی، مناسب ترین گزینه درمانی را پیش روی متخصص قلب و عروق قرار می دهد. در ادامه روش های درمان سوراخ بودن قلب نوزاد را بررسی خواهیم کرد.

• دارو درمانی
  برخی از نقص های مربوط به سوراخ بودن قلب نوزاد به کمک داروهای تجویزی قابل درمان هستند.
• کاتتریزاسیون
  در این روش از طریق کاتتر به شریان های قلبی دسترسی پیدا می کنند و نقص های مادرزادی مانند سوراخی قلب نوزاد را درمان می کنند. این روش، روشی کمتر تهاجمی است و محل ورود کاتتر، کشاله ران یا مچ دست است.
• جراحی
  در موارد حاد بیماری برای درمان و بستن سوراخ ایجاد شده در قلب نوزاد از روش عمل جراحی باز استفاده می شود.

آیا می توان از سوراخ بودن قلب نوزاد پیشگیری کرد؟

مادرانی که از بیماری های قلبی رنج می برند باید بیش از دیگران در دوران بارداری مراقبت های لازم را انجام دهند. از جمله این مراقبت ها عبارتند از:
اجتناب از مصرف سیگار و دخانیات
مصرف تمامی داروها زیر نظر پزشک مربوطه
اجتناب از قرار گرفتن در معرض اشعه های خطرناک تصویر برداری
درمان سریع و از بین بردن هر نوع عفونت ایجاد شده در بدن

مراجعه به پزشک
در مطالب بالا پیرامون نقص سوراخ بودن قلب نوزاد بررسی کردیم. این نقص که از جمله بیماری های مادرزادی است، در برخی مواقع بدون علائم باقی می ماند و به خودی خود بسته می شود. در صورتی که روش های تشخیصی نوار قلب و اکوی قلب، نتایجی مبنی بر شدت بالای سوراخ قلب داشت باشند، از روش جراحی کاتتریزاسیون استفاده می شود. شما می توانید به مطب دكتر ابراهيم حاجي زاده، متخصص قلب و عروق و فلوشيپ اينترونشنال كارديولوژي ( اقدامات مداخله اي و تهاجمي قلبي) در تهران مراجعه کنید. آقای دکتر حاجی زاده خدماتی مانند درمان واریس؛ کنترل فشار، درمان آریتمی و… را در مطب به بیماران خود ارائه می دهند. بیماران سایر خدمات مانند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی که نیاز به بستری دارند را در بیمارستان سلامت فردا توسط دکتر حاجی زاده می‌توانند دریافت کنند.