در بخش نوار قلب توضیح دادیم که نوار قلب می تواند در جهت تشخیص و رد کردن برخی بیماری های قلبی بسیار کمک کننده باشد؛ولی کافی نیست. یکی از تست های تخصصی قلب که در جهت تشخیص بیماری های قلبی بسیار مهم است،اکو کاردیوگرافی یا همان سونوگرافی قلبی با استفاده از امواج صوت می باشد. مثل زمانی که از شکم مادر باردار جهت بررسی قلب جنین سونوگرافی انجام می شود. در این دستگاه با توجه به اینکه از امواج صوت استفاده می شود در نتیجه دستگاه بسیار Safeی هست. از طرف دیگر برخلاف نوار قلب باید توسط متخصص قلب انجام و تفسیر شود.
اکو کاردیوگرافی قلب بصورت سرپایی (۱۰ _ ۵ دقیقه) در مطب انجام می گردد،درد ندارد و نیازمند بی حسی و بی هوشی نیست. در واقع ویدئوی زنده ی عملکرد قلبی را نشان می دهد.
گفتیم که در نوار قلب بیشتر مدار الکتریکی قلب بررسی می شود و یک سری اطلاعات مختصر ولی مفید در رابطه با سایر مشکلات قلبی از نوار قلب می توان برداشت کرد. ولی اکو کاردیوگرافی اصلا مدار الکتریکی قلبی را بررسی نمی کند،بلکه با اکو کاردیوگرافی بیشتر ساختار آناتومیک قلب بررسی می شود. مثل اندازه حفره ها، گشاد شدن حفره ها، افزایش ضخامت دیواره قلبی، مشکلات دریچه ای قلب، و اختلالات مادرزادی قلبی را می توان بررسی کرد.
بیماری هایی که بسیار شایع و در عین حال بسیار حائز اهمیت هستند. اکو کاردیوگرافی در بیماری هایی قلبی مثل کاردیومیوباتی هیبرترونیک انسدادی روش تشخیص اصلی بوده و سالانه ورزشکاران از نظر این مشکلات غربالگری می شوند.
در برخی بیماری های سیستمیک بدن، مثل فشار خون، قلب باید همیشه تحت فشار، پمپاژ خون را انجام دهد. این کار رفته رفته عملکرد قلب را تحت تاثیر می گذارد.
هم می تواند باعث گشادی حفره ها شود و هم می تواند باعث افزایش حجم عضلانی و نارسایی قلبی گردد که در نتیجه قدرت انقباض قلب کاهش می یابد. مهم ترین وسیله جهت پیشگیری و تشخیص زود هنگام این مشکلات اکو کاردیوگرافی قلب می باشد.
برای انجام اکو کاردیوگرافی شما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد و در صورت صلاحدید پزشک این تست انجام گردد. بدین صورت که شما روی تخت به پهلو خوابیده و پزشک معالج با استفاده از پروب مخصوص آناتومی کامل قلب شما و ویدئوی عملکرد زنده ی قلب شما را بررسی می کند و بر اساس آنالیزهای بسیار دقیق ابعاد حفره های قلبی، ضخامت دیواره های قلبی، میزان خون خروجی از قلب در هر انقباض و غیره را محاسبه کرده و در مورد قلب شما توصیه های لازم را ذکر می کند.
اگرچه ECG در تشخیص و رد بسیاری از بیماری های قلبی بسیار مفید است. اما در برخی موارد ممکن است اطلاعات کافی را در اختیار پزشک قرار ندهد. یکی از تست های تخصصی قلب که نقش بسیار مهمی در تشخیص بیماری های قلبی دارد، اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب است.
در این مقاله ابتدا در مورد اکوکاردیوگرافی و سپس اکوکاردیوگرافی داپلر صحبت خواهیم کرد و سپس توضیح خواهیم داد که برای انجام این آزمایش به کجا باید مراجعه کنید.
اکوکاردیوگرافی چیست؟
اکوکاردیوگرافی تصاویر دقیقی از آناتومی قلب ارائه می دهد و مهمترین کاربرد آن اندازه گیری اندازه قلب، اجزای آن و عملکرد آن است. از طرفی قدرت عضلانی قلب و به خصوص توانایی بطن چپ در دفع خون از قلب را می توان با این دستگاه ارزیابی کرد.
یکی دیگر از کاربردهای اکوکاردیوگرافی بررسی سیستم عروقی بیمار است. در این دستگاه با استفاده از امواج اولتراسونیک تصاویر متحرک قلب به دست می آید که جزییات بیشتری را نسبت به تصویر رادیولوژی معمولی نشان می دهد. این تصاویر متحرک ساختار و عملکرد قلب را نشان می دهد.
یکی از مهمترین مزایای اکوکاردیوگرافی این است که بیمار را در معرض خطر اشعه ایکس قرار نمی دهد.
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب چیست؟
یکی از انواع اکوکاردیوگرافی اکو داپلر رنگی است. اکو داپلر برای تشخیص جهت و اندازه گیری سرعت جریان خون در قلب و شریان های اصلی استفاده می شود.
اکو داپلر رنگی تصاویر رنگی (قرمز و آبی) ایجاد می کند که روشی دقیق برای ارزیابی نقایص مادرزادی قلب و اختلالات دریچه ای (تنگی یا اتساع) است.
تصاویر اکو داپلر بر اساس تفاوت بین انعکاس امواج اولتراسونیک از گلبول های قرمز خونی است که به مبدل (کاوشگر دستی که امواج صوتی را منتقل می کند) و آنهایی که از کاوشگر دور می شوند. برای بهبود وضوح تصویر در اکو داپلر رنگی، جریان خون نزدیک به پروب با رنگ قرمز و خون در حال دور شدن به رنگ آبی نمایش داده می شود.
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی برای چه کسانی انجام می شود؟
پزشک ممکن است در شرایط مختلف برای بیمار اکوکاردیوگرام درخواست کند. اکوکاردیوگرافی ممکن است برای شرایط زیر لازم باشد:
- زمانی که بیمار از درد قفسه سینه رنج می برد که قابل توضیح نیست.
- وقتی قلب بیمار صداهای غیرعادی دارد.
- زمانی که فردی نقص مادرزادی قلب دارد.
- زمانی که بیمار دچار حمله قلبی می شود.
- زمانی که مشتری تب روماتیسمی دارد.
پزشک شما همچنین ممکن است از اکو برای دریافت اطلاعات در مورد اندازه قلب، مشکلات دریچه قلب، وجود لخته خون یا تومور، و بررسی پاسخ قلب شما به برخی درمانهای قلبی استفاده کند.
مزایای اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب
اکوکاردیوگرافی بافت داپلر به پزشکان این امکان را می دهد تا نحوه جریان خون در قلب و حفره های آن را به وضوح ببینند. گرفتگی رگ های خونی را می توان با استفاده از اکوکاردیوگرافی داپلر نیز تشخیص داد. متخصصان قلب همچنین می توانند تنگی یا نارسایی دریچه را با این آزمایش اندازه گیری کنند.
تشخيص و درمان سريع بيماري قلبي نقش مهمي در كاهش عوارض بيماري دارد و روند درمان مي تواند كوتاهتر باشد. از طرفی هر چه روند درمان کوتاهتر باشد، نه تنها بیمار سریعتر بهبود می یابد، بلکه هزینه درمان نیز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
آمادگی برای اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب
برای بهبود کیفیت صدا، ژل مخصوصی روی قسمتی از بدن بیمار زده می شود. سپس مبدل هنگام ضبط تصاویر رگ های خونی به پوست بیمار می چسبد. اکوکاردیوگرافی داپلر حدود 15-10 دقیقه طول می کشد و بیمار دردی احساس نمی کند.
اکوکاردیوگرافی داپلر معمولاً به آموزش خاصی نیاز ندارد. اما اگر بیمار داروهای خاصی مصرف می کند، باید به پزشک خود اطلاع دهد.
مراقبت های بعد از اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب
پس از انجام اکوکاردیوگرافی داپلر نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. اکثر بیماران می توانند بلافاصله پس از اکو به فعالیت های عادی روزانه خود ادامه دهند.
خطرات و موارد منع مصرف اکوکاردیوگرافی داپلر
تا به امروز هیچ عارضه ای از اکوکاردیوگرافی داپلر گزارش نشده است و افراد می توانند با خیال راحت این آزمایش را انجام دهند.
هزینه اکوکاردیوگرافی داپلر
هزینه اکوکاردیوگرافی بسته به بیمه ای که بیمار استفاده می کند متفاوت خواهد بود. یکی دیگر از عوامل مقرون به صرفه این است که کدام مرکز پزشکی و بیمارستان را مطالعه کنیم.
اما با توجه به نتایج مطلوب اکوکاردیوگرافی داپلر قلب و نیاز به آن، بیماران باید بدون توجه به هزینه آن را انجام دهند و آن را به تاخیر نیندازند.
اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب
برای اکوکاردیوگرافی داپلر رنگی قلب به کجا مراجعه کنیم؟
اکوکاردیوگرافی داپلر بنا به صلاحدید پزشک انجام می شود. برای انجام این تست می توانید به مطب دکتر ابراهیم حاجی زاده متخصص قلب و عروق و دانش پژوه اینترونشنال قلب (جراحی مداخله ای و تهاجمی قلب) مراجعه کنید. اکوکاردیوگرافی قلب به صورت سرپایی (10-5 دقیقه) انجام می شود و نیازی به بیهوشی ندارد.
دکتر ابراهیم حاجی زاده در حال حاضر به عنوان فلوشیپ مداخله ای در رشته قلب و عروق و آنژیوپلاستی در تهران و در بیمارستان سلامت فردا و بیمارستان تریتا فعالیت می کند. مطب او خدمات پزشکی از جمله ECG (الکتروکاردیوگرافی)، اکوکاردیوگرافی، تست ورزش و هولتر ECG و مانیتورینگ فشار خون را ارائه می دهد.
