داخل قلب مانند منزل ما یک مدار الکتریکی وجود دارد که به صورت کاملا هماهنگ موجب روشن و خاموش شدن چراغ های هجره های قلبی(دهلیز ها و بطن ها) می شود.
این مدار در عین سادگی بسیار کارآمد و پر بازده هست و در سراسر قلب گسترش دارد. عملکرد پیوسته و هماهنگ این مدار باعث پمپاژ متناوب خون موجود در هجره ها به کل بدن می شود. نکته مهم این مدار قابلیت تطبیق پذیری با میزان نیاز بدن به خون در هر لحظه می باشد؛ مثل ورزش کردن که خون بیشتری به عضله ها می رسد. درست مثل زمانی که تعداد مهمان های منزل شما بیشتر بوده و شما چراغ های بیشتری را روشن می کنید.
حدود ۱۵۰ سال پیش بشر متوجه این مدار الکتریکی داخل قلب شد. از آن زمان مطالعات گسترده ای در این زمینه صورت گرفت. اندکی بعد دانشمندی هلندی دستگاهی را اختراع کرد که بتوان عملکرد الکتریکی قلب را ثبت کند.این کار روی کاغذی نواری صورت پذیرفت و به همین دلیل به آن نوار قلب گفته می شود. در نتیجه نوار قلب عملکرد الکتریکی قلب را به ما نشان می دهد.
قضیه به این سادگی هم نیست، چرا که پس از مطالعات گسترده در طول این مدت دانشمندان متوجه شدند که با استفاده از این نوار می توانند به اطلاعات بسیاری دست یابند و جهت تفسیر آن چندین هزار صفحه تحریر نمورند.
بریم سراغ نوار قلب:
نوار قلب اغلب اولین قدم در جهت بررسی ، غربالگری و تشخیص بیماری های قلبی از جمله بیماری های الکتریکی و مکانیکی و … می باشد. و از آنجایی که برخلاف بسیاری از مداخلات پزشکی، سریع،ارزان و بی خطر هست، کاربرد گسترده ای دارد. عامه پسند هم هست. در صورت نیاز ، در هر سنی هم قابلیت انجام دارد. ولی نکته ی مهم اینست که توسط پزشک متخصص قلب با تجربه تفسیر شود.
برای انجام نوار قلب ۶ الکترود به جلوی قفسه سینه و۳ الکترود به دست ها و پاها متصل می شود و همه این ۱۰ الکترود عملکرد قلب را از ۱۰ زاویه مختلف بررسی می کند.خود دستگاه هم از برآیند الکترود ها ۳ زاویه را محاسبه کرده و در مجموع یک نوار قلب ۱۲ الکترودی روی کاغذ ثبت می شود.
این دوازده الکترود به مثابه ۱۲ دوربین است که از زاویه های مختلف از عملکرد قلب فیلم تهیه می کنند تا پزشک بتواند،با تفسیر آن به اطلاعات ارزشمندی دست یابد. اطلاعاتی از قبیل اختلالات ضربان و ریتم قلب، اختلالات ساختاری ، گرفتگی عروق(سکته ی قلبی) و غیره.
همانطور که گفته شد نوار قلب اغلب اولین قدم در بررسی سیستم قلب و عروق می باشد.
در بیمار قلبی با مشکلات اختلال ضربان و ریتم، نوار قلب مهم ترین وسیله تشخیص هم هست. در بیمار قلبی با مشکل عروقی یا شک به سکته ی حاد قلبی، مجددا نوار قلب بسیار حائز اهمیت هست، چرا که بسیار سریع و در دسترس هست و در بسیاری مواقع با تشخیص به هنگام ناجی بیماران متعددی شده است.
نوار قلب در پیگیری بیمار شناخته شده ی قلبی هم کاربرد داشته و کمک کننده است.
توصیه می شود در صورت رنج بردن از بیماری قلبی، سالانه حداقل یک مورد نوار قلب ثبت و در پرونده پزشکی بیمار ضبط شود.
همانطور که قبلا ذکر شد اختلالات ساختاری قلب مثل بزرگ یا گشادی هجره های قلبی،افزایش ضخامت عضله قلبی، عفونت و التهاب قلب،تجمع مایع اطراف قلب به هر علتی،مشکلات دریچه ای قلب یا مشکلات مادرزائی قلب همراه با عوارض یک سری داروها روی قلب را می توان از طریق نوار قلب بررسی کرد.
نکته مهم در مورد نوار قلب این است که نوار قلب می تواند در یک بیمار قلبی کاملا نرمال باشد،و یا برعکس،در بیمار غیر قلبی یک سری تغییراتی داشته باشد. در نتیجه نوار قلب نرمال رد کننده بیماری قلبی نبوده و نوار قلب غیرنرمال بیانگر بیماری قلبی نیست. به همین دلیل جهت بررسی وضعیت قلبی یک فرد فقط نوار قلب کافی نیست.
